भारतात राहून आपल्याला ऊन असणारा ऊबदार दिवस याचे फारसे महत्व नसते. वर्षातला अनेक काळ अशा प्रकारचे किंवा खरं तर अतिशय गरम हवामान असल्यामुळे आपण त्यात काही विशेष मनात नाही. पण अमेरिकेत मात्र अशा प्रकारचा दिवस उजाडला की लोकं वेड्यासारखी खुश होतात. रस्त्यावर, दुकानात कोणी अनोळखी माणसे भेटली तरी एकमेकांशी फक्त एवढ्याच विषयावर बोलतात. मी अमेरिकेत पहिल्यांदा मार्च महिन्यात आले आणि त्यानंतर थोड्याच दिवसात हवा एकदम मस्त झाली. आणि मग उन्हाळा चालू झाला. तेव्हा गरम हवेसाठी वेड्या होणाऱ्या लोकांकडे बघून मला गंमत वाटायची. वाटायचे, "त्यात काय एवढे !!!" मग त्यानंतर मी एक हिवाळा इथे काढला आणि "Ohh !!! What a wonderful sunny day!" याचा अर्थ मला पुरता कळला. वर्षातला बराच काळ कडाक्याच्या थंडीत काढल्यावर त्या उन्हाळ्याचे एवढे कौतुक नाही केले तरच नवल. त्यामुळे अमेरिकेतली लोकं उन्हाळ्यात शक्य तितका वेळ घराबाहेर घालवतात. अचानक बागांमधे लोकांचे थवेच्या थवे दिसायला लागतात. फिरणे, पोहणे, ट्रीपला जाणे, camping करणे, बोटीतून फिरणे, मासे पकडायला जाणे यासारखे अनेक उद्योग इथे उन्हाळ्यात सुट्टीच्या दिवशी चालतात. या सगळ्यातला अजून एक अत्यंत महत्वाचा उद्योग म्हणजे Grilling किंवा Barbecue.इथे बहुतेक सगळ्या पार्क मधे grills लावलेल्या असतात. आपण कच्चे पदार्थ आणि कोळसा घेऊन गेलं की grilling करता येतं. तिथे जवळपासच बसायला bench, table, शिवाय नंतर गरम कोळसे टाकायला वेगळे पिंप अशाप्रकारची सगळी सोय असते. बऱ्याच लोकांकडे स्वतःच्याही grills असतात. मग त्या कधी बागेत, समुद्रकिनारी नेऊन किंवा मग अगदी घराच्या मागच्या मोकळ्या जागेत, बाल्कनी मधे मांडून लोकं त्याची मजा लुटतात. उन्हाळ्यात बागेत फिरायला गेलं तरी कुठूनतरी धूराचा आणि भाजल्या जाणाऱ्या पदार्थांचा खरपूस वास येतो.
हा प्रकार साधारण आपल्याकडच्या हुरडा पार्टी सारखा. म्हणजे सगळ्या मित्रपरिवारानी एकत्र येउन बाहेर मोकळ्यात जेवायचं. असे grilling केलेले पदार्थ किती रुचकर, खमंग लागतात हे शब्दात वर्णन करून सांगणे फार अवघड आहे. ते खाऊन त्याचा अनुभवच घ्यायला हवा. प्रत्यक्ष आगीवर किंवा कोळशाच्या धगीत भाजलेले ते पदार्थ वरून अतिशय खरपूस आणि त्या गरमा गरम पदार्थाचा चावा घेतल्यावर आतून मऊ, लुसलुशीत, रसाळ आणि खूप स्वादिष्ट!! पदार्थाला चवीपुरतं मीठ आणि इतर मसाले वगैरे लावलं असलं तरी भाजल्यामुळे त्या घटक पदार्थाची मूळ चव जास्त प्रकर्षाने लागते. भाजल्यामुळे त्यात एक प्रकारचा गोडवा येतो. त्यामुळे वरून फार काही न लावलेले पदार्थही केवळ भाजल्यामुळे अप्रतिम लागतात. आणि असे पदार्थ सगळ्या वयाचे लोकं आवडीने खाऊ शकतात. Grilling केलेले पदार्थ इतके मस्त लागण्याची अजूनही काही करणं आहेत. खरं तर अशा प्रकारे बाहेर, मोकळ्या हवेत, निसर्गाच्या सानिध्यात बसून जेवण करण्याने त्या पदार्थांची चव दहा पटींनी वाढते. शिवाय मित्र, मैत्रिणींबरोबर हसत, गप्पा मारत जेवण्यात खरी मजा. मुळात सगळे पदार्थ एकदम तयार होत नसल्याने हळू हळू एकेक पदार्थ जसा भाजला जाईल तसा निवांत, चव घेत खाता येतो. नुसत्या आगीवर भाजलेले पदार्थ मस्त लागतातच पण कोळशावर भाजलेल्या पदार्थांची चव काही औरच! त्याला कोळशाचा इतका मस्त वास लागतो की अशा पदार्थांची चटक नाही लागली तरच नवल.
Grilling करून खाणे म्हणजे खरं तर 'History repeats' या प्रकारात मोडते. आदिमानवाच्या काळात आगीचा शोध लागल्यावर तोही असेच पदार्थ भाजून खायला लागला तेव्हा त्याला किती मजा आली असेल हे आज आपण अनुभवू शकतो.
आम्हाला दोघानाही grilling केलेले पदार्थ अतिशय आवडतात. आम्ही काही वर्षांपूर्वी अमेरिकेच्या पूर्व भागात राहत होतो तिथे हिवाळ्यात बर्फ पडत असल्याने फक्त उन्हाळ्यात grilling करता यायचं. त्या वर्षीच्या उन्हाळ्याच्या शेवटी, "आता हे शेवटचे!" असे म्हणून आम्ही अनेकदा grilling केले. आता California मध्ये थंडी बेताची असल्यामुळे आम्ही हिवाळ्यातही grilling करण्याचा माज करतो.
पदार्थ भाजून खायचे म्हणाल्यावर आपली गाडी मक्याचे कणीस, वांग्याचे भरीत किंवा फार तर भाकरी, पापड इथेच अडते. आम्ही त्यात वेगवेगळ्या चवींचे तरतऱ्हेचे पदार्थ बनवून बघितले. Grilling करताना अनेक भाज्या, meat, फळं असं भाजल्याने त्यांच्या वेगळ्या चवी आणि पोत यांनी खूप मजा येते. आम्ही बनवलेल्या काही पदार्थांच्या पाककृती मी सांगणार आहे.
भाज्या:
मशरूम: (Mushrooms)
1. मशरूम अर्धे चिरून त्याचे मोठे तुकडे करा. त्यात थोडसं तेल, मिरपूड, लिंबू, मीठ, ओरेगानो घालून चोळा आणि 15 मिनिटे marinate करा. नंतर grill करा.
2. Stuffed मशरूम करण्यासाठी मशरूमचे देठ काढा आणि त्याला लिंबू, मीठ लावून 15 मिनिटे marinate करा. सारण करण्यासाठी मक्याचे दाणे, पनीर किंवा मटार अगदी बारीक करून घ्या आणि त्यात तिखट मीठ, गरम मसाला घालून नीट मिसळून घ्या. मशरूमच्या पोकळीमधे सारण भरा आणि grill करा.
(1. Cut mushrooms in big pieces. Add oil, crushed black pepper, lime juice, salt, oregano and marinate for 15min. Grill it.
2. For stuffed mushrooms, remove mushroom stems and marinate it with salt and lime juice for 15 min. For stuffing, crush corn, peas or Paneer and add chili powder, salt, Garam masala. Stuff this mixture in mushrooms and grill it.)
Tomato:
छोटे tomato (cherry tomato) असतील तर अख्खे घ्या नाहीतर tomato चे मोठे तुकडे करा. त्याला मीठ, तेल, बारीक चिरलेला लसूण, बारीक चिरलेली basil ची पानं लावा आणि grill करा.
(Take cherry tomatoes or cut tomatoes in big pieces. Marinate it with salt, oil, finely chopped garlic, finely chopped basil leaves and grill it.)
कांदा, ढब्बू मिरची, फ्लॉवर: (Onion, green pepper/ capsicum, cauliflower)
या भाज्यांचे मोठे तुकडे करा. त्याला मीठ, लिंबू, गरम मसाला, तिखट लावून 15 मिनिटे marinate करा आणि मग grill करा.
(Cut these vegetables into big pieces. Marinate it with salt, lime juice, Garam masala, chili powder for 15 min and then grill it.)
Asparagus:
1. Asparagus चे खालचे जाड देठ काढून टाका आणि त्याला तेल, मीठ, मिरपूड चोळा. 15 मिनिटांनी grill करा.
2. Asparagus ला बारीक चिरलेला लसूण आणि सोया सॉस लावा आणि 15 मिनिटांनी grill करा.
(1. Remove thick part of Asparagus which is hard to chew. Marinate it with oil, salt, crushed black pepper for 15 min. and grill it.
2. Marinate Asparagus with finely chopped garlic and Soy sauce for 15 min. and grill it.)
Veg सीख कबाब / कटलेट: (Veg Seekh Kabaab / Cutlet)
एका कढईत तेल गरम करा आणि त्यात आलं पेस्ट, हिरवी मिरची आणि चिरलेल्या भाज्या (गाजर, घेवडा, मटार, कोबी, भोपळा) घालून परता. हे मिश्रण थंड झालं की मिक्सर मधून बारीक करा. कढईत थोडं हरभरा डाळीचे पीठ हलकं भाजा आणि त्यात भाज्यांचे मिश्रण, उकडलेला बटाटा, मीठ, गरम मसाला, मिरपूड घालून नीट मिसळून घ्या. एका सळईवर (Skewer) हे मिश्रण घट्ट दाबून लावा आणि त्यावर aluminium foil गुंडाळा. हे grill वर सगळीकडून भाजा आणि कोथिंबीर, पुदीना चटणीबरोबर खा.
(Heat oil in a pan and add ginger paste, green chili, and chopped vegetables like carrot, beans, peas, cabbage, pumpkin etc. and saute. When the mixture gets cool grind it. Dry roast chickpea flour and add vegetable mixture, mashed potato, salt, Garam masala, crushed black pepper. Mix it well. Make a roll of a mixture and insert a skewer in it. Roll aluminium foil around it and grill it from all sides. Serve with cilantro / coriander, mint Chutney.)
बटाटे, पनीर, चिकन, फिश, Prawns:
वरील पदार्थांना खालीलपैकी कोणताही स्वाद चांगला लागतो.
तंदूर:
दह्याचा चक्का लावा. त्या घट्ट दह्यात आलं-लसूण पेस्ट, तंदूर मसाला, तिखट, लिंबू, मीठ, तेल, थोडासा गरम मसाला टाका आणि हे मिश्रण घटक पदार्थाला चोळून अर्धा तास marinate करा. नंतर grill करा.
(Take hung curd in a bowl and add ginger- garlic paste, Tandoor masala, red chili powder, lime juice, salt, oil, very little Garam masala. Marinate ingredients in this mixture for 1/2 hour and then grill it.)
पुदीना चटणी:
पुदीना, कोथिंबीर, आलं, लसूण, हिरवी मिरची, लिंबू, मीठ यांची चटणी बनवून घटक पदार्थाला लावा. अर्धा तास marinate करून नंतर grill करा.
(Take mint leaves, cilantro / coriander leaves, ginger, garlic, green chili, lime juice, salt in a grinder and make a fine paste. Marinate ingredients in this mixture for 1/2 hour and then grill it.)
घटक पदार्थाला यापैकी कुठलाही सॉस आणि लागल्यास थोडेसे मीठ चोळून अर्धा तास marinate करा आणि नंतर grill करा.
(Marinate ingredients in these sauces for 1/2 hour and grill it.)
Italian herbs:
घटक पदार्थाला rosemary, oregano, basil, thyme याप्रकारची herbs, मीठ, मिरपूड, तेल चोळा आणि अर्धा तास marinate करा. नंतर grill करा.
Marinate ingredients in salt, crushed black pepper, oil and herbs like rosemary, oregano, basil, thyme for 1/2 hour and grill it.
Chinese:
बारीक चिरलेलं आलं-लसूण, सोया सॉस, चिली सॉस, व्हिनेगार, मीठ, तेल यांचे मिश्रण तयार करा. हे मिश्रण घटक पदार्थाला चोळून अर्धा तास marinate करा. नंतर grill करा.
In a bowl add finely chopped ginger, garlic, Soy sauce, Chili sauce, vinegar, salt, oil and mix it well. Marinate ingredients in this mixture for 1/2 hour and grill it.
Creamy sauce:
क्रीम (किंवा थोडसं दूध), चीज, काजू किंवा बदाम, मिरपूड, मीठ, थोडासा लसूण याची पेस्ट करून ती घटक पदार्थाला लावा. अर्धा तास marinate करून नंतर grill करा.
Take cashew nuts or almonds, cheese, cream or milk, crushed black pepper, salt, garlic and make a paste. Marinate ingredients in this mixture for 1/2 hour and grill it.
Pesto कटलेट:
बेसिल, बदाम, ऑलिव्ह oil, लसूण, मीठ, मिरपूड हे बारीक वाटून त्यांची चटणी (Pesto) तयार करा. घटक पदार्थाचा बारीक खिमा करून त्यात pesto, चवीनुसार मीठ घाला आणि नीट मिसळून घ्या. हे मिश्रण 15 मिनिटे marinate करा. त्याचे कटलेट बनवून grill करा.
ब्रेड भाजून त्याला pesto लावा. त्यावर कटलेट, चीज, grill केलेल्या कांदा, tomato च्या चकत्या ठेवून sandwich बनवा.
(To make Pesto take basil leaves, almonds / pine nuts, olive oil, garlic, salt, crushed black pepper in a grinder and make fine paste. Grind ingredients and add Pesto, salt and mix it well. Marinate the mixture for 15 min. Make patties and grill them.
Spread Pesto on a toasted bread slice. Arrange Grilled patty, cheese, grilled slices of onion, tomato and make a sandwich.)
फळं:
अननस, पीच, सफरचंद या फळांचे मोठे तुकडे करून नुसतेच भाजले तरी मस्त लागतात. शिवाय हवे असल्यास त्या तुकड्यांना लिंबू, मीठ, साखर चोळून grill करा. त्यामुळे त्यांच्या चवीत अजूनच रंगत येते. हलकी भाजलेली फळं Vanilla ice cream बरोबरसुद्धा मस्त लागतात. (Cut big pieces of fruits like pineapple, peach, apple and grill it as it is. Or marinate it in lime juice, salt and sugar for 5 min and grill it. You can serve it with Vanilla ice cream.)
या आणि अशासारखे असंख्य पदार्थ तुम्ही grill करू शकता. तुकडे लहान असतील तर skewer वर लावून छान भाजता येतात. शिवाय या सगळ्या भाजलेल्या पदार्थांपासून काही नाविण्यपूर्ण पदार्थही बनवू शकता. म्हणजे grilling केलेले पदार्थ घालून केलेलं sandwich, भात किंवा सलाड. भाज्या घातलेला भात aluminium foil वर पसरून grill वर ठेवला तर त्याला मस्त धुरावलेला, कोळशाचा वास येतो आणि असा भात अप्रतिम लागतो. अशा या grill केलेल्या मेजावानी बरोबर तुम्ही सूप, ताजी फळं, ice cream खाऊन परिपूर्ण, अत्यंत चविष्ट आणि कमालीच्या पौष्टिक जेवणाची मजा लुटू शकता. तुमच्याकडे grill नसेल तर हेच सगळे पदार्थ तुम्ही oven किंवा अगदी तव्यावरही करू शकाल. त्यात प्रत्यक्ष आगीवर किंवा कोळशावर भाजल्याची मजा जरी आली नाही तरी ते पदार्थही खूप चवदार लागतात. घरी नक्की करून बघा आणि तुमचा अभिप्राय कळवा. 
